独立宣言

≪訳者より≫ 1945年9月2日、ハノイのバーディン広場で故ホー・チ・ミン主席が読みあげた不朽の宣言。フランスからの独立だけでなく、日本からの独立も宣言しています。9月2日は現在「国慶節(建国記念日)」としてベトナムの祝日に。2015年9月2日にちょうど現地に滞在していたのを機に、あらためて全文を読み訳してみました。ぜひ以下のホー・チ・ミンさんの肉声を聞きながら読んでいただけると嬉しいです。

.

.

Tuyên ngôn độc lập 

独立宣言

.

Hỡi đồng bào cả nước,

国じゅうの同胞達よ

.

“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

「すべての人間はみな、生まれながらにして平等な権利を有する。創造主は彼らに、誰にも侵すことのできない権利を与えている。そのなかには、生命、自由、幸福追求の権利が含まれる。」

.

Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.

この不朽の文言は、アメリカの1776年独立宣言のなかに存在する。考えを広げれば、先の文は次の意味となる。世界じゅうのすべての民族はみな生まれながらに平等であり、どんな民族も生きる権利、幸福になる権利、自由である権利を有する。

.

Bản tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.

1791年のフランス革命における人間と市民の権利の宣言でもこう言われている。「人々は権利について自由かつ平等に生まれ、権利について常に自由かつ平等でなければならない」。これは誰にも否定することのできない道理である。

.

Thế mà hơn tám mươi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.

にもかかわらず、この80年以上の間、フランス植民地主義者達は、自由、平等、博愛の旗を利用し、わが国を奪い、わが同胞を弾圧してきた。彼らの行動は、人道や正義と全く相反するものである。

.

Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở trung, nam, bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.

政治においては、彼らはわが人民に、民主主義的自由を決して与えようとしなかった。彼らは複数の凶悪な法律を施行した。彼らは中部、南部、北部で異なる三つの制度をつくり、わが国家が統一するのを妨害し、わが民族が団結するのを妨害した。彼らは学校より多くの監獄を建設した。彼らはわが国を愛しわが種族を愛する者たちの殺害を強行した。彼らはわれわれの蜂起を血の海に沈めた。彼らは世論を縛り、愚民政策を施行した。彼らはアヘンとアルコールを用い、わが種族を弱体化させた。

.

Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu. Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng. Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.

経済においては、彼らはわが民を骨の髄まで搾取し、わが民を貧しく、不足した状態にし、わが国を粗悪にし、荒廃させた。彼らは田畑を、鉱山を、資源を奪った。彼らは紙幣の発行や輸出入の権利を独占した。彼らはいくつのも不当な租税を作り、わが民を、とりわけ農民と商人を貧困へと追いやった。彼らはわが資本家達の繁栄を許さなかった。彼らは非常に残忍な方法で、わが労働者達を搾取した。

.

Mùa thu năm 1940, phát-xít Nhật đến xâm lăng Đông – dương để mở thêm căn cứ đánh đồng minh, thì bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó dân ta chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng trị đến Bắc kỳ hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói.

1940年の秋、日本のファシストが連合国を倒すための基地を増やすべく、インドシナ半島を侵略しにやって来ると、フランス植民地主義者達はひざまずき、扉を開いてわが国に日本を迎え入れた。そのときから、わが民はフランスと日本の二重の鎖に縛られた。そのときから、わが民はより苦難を抱え、より貧しくなり、その結果、昨年末から今年初めにかけて、クアンチ(Quang Tri)から北部において200万人以上の同胞が餓死した。

.

Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc bỏ chạy hoặc đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không “bảo hộ” được ta, trái lại, trong 5 năm, chúng dã man bán nước ta hai lần cho Nhật. Trước ngày mồng 9 tháng 3, biết bao lần Việt minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt minh hơn nữa. Thậm chí đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên bái và Cao bằng.

今年(訳者注:1945年)3月9日、日本はフランス軍を武装解除した。フランス植民地主義者達は、ある者は逃亡し、ある者は降伏した。彼らはわれわれを「保護」するどころか、反対に5年間で2度もわれわれを日本に売ったのである。3月9日以前、ヴェトミン(Viet Minh/訳者注:ヴェトナム独立同盟)は何度もフランス人に、同盟を組んで日本に対抗しようと呼びかけた。フランス植民地主義者達はこれに応じず、ヴェトミンへの迫害をより一層強行した。彼らは逃亡する前、イェンバイ(Yen Bai)やカオバン(Cao Bang)の多くの政治犯を虐殺しさえしたのである。

.

Tuy vậy, đối với nước Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. Sau cuộc biến động ngày mồng 9 tháng 3, Việt minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ. Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa.

にもかかわらず、フランスに対し、わが同胞達は寛大で人道的な態度を維持してきた。3月9日の事変のあと、ヴェトミンは多くのフランス人が国境を越えるのを助け、多くのフランス人を日本の監獄から救い、彼らの生命と財産を守ったのである。事実、1940年の秋から、わが国はフランスの植民地ではなくなったが、日本の植民地と化したのだ。

.

Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp. Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần một trăm năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa.

日本が連合国に降伏すると、わが国の人民は、ヴェトナム民主共和国を建設すべく政権樹立に立ち上がった。事実、わが民はヴェトナムをフランスの手からではなく、日本の手から奪取したのである。フランスが逃げ、日本が降伏し、バオダイ(Bao Dai)皇帝は退位し、わが民はこの約100年の植民地主義者からの鎖を取り払い、独立したヴェトナムを樹立した。わが民はまた、何十世紀におよぶ君主制を打倒し、民主共和制を打ち立てた。

.

Bởi thế cho nên, chúng tôi, lâm thời chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam. Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.

これにより、われわれ新ヴェトナム臨時政府は、ヴェトナム全国民を代表し、フランスとの植民地関係をすべて断ち切り、フランスがヴェトナムについて調印したすべての条約を撤廃し、ヴェトナムにおけるフランスのすべての特権を撤廃することを宣言する。ヴェトナム全国民は心をひとつにし、フランス植民地主義者の陰謀に対し、断固として抵抗する。

.

Chúng tôi tin rằng các nước đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở các hội nghị Tê-hê-răng và Cựu-kim-sơn, quyết không thể không công nhận quyền độc lập của dân Việt Nam. Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát-xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!

われわれは、テヘランおよびサンフランシスコでの会議において民族の平等原則を承認した連合国が、ヴェトナム人民の独立権の承認を拒否することはないと信じている。80年以上にわたりフランスの支配に勇敢に抵抗してきた民族、この数年間のファシストに抵抗し連合国と共に勇敢に闘ってきた民族、このような民族は、自由にならなければならない!このような民族は、独立しなければならない!

.

Vì những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.

以上の理由から、われわれヴェトナム民主共和国臨時政府は世界に向けて、厳粛に次のように宣言する。ヴェトナムは自由と独立を享受する権利を有し、事実、自由で独立した国家となった。全ヴェトナム民族は、精神、軍隊、生命、財産のすべてをもって、この自由と独立の権利を守り抜くと決意する。

.

HỒ CHÍ MINH/ホー・チ・ミン 

翻訳:木村友紀

.